|
ศิลปินชาวเหนือของประเทศไทยในปัจจุบัน ผู้สืบสาน ให้รักษาศิลปะไทยสมัย
โบราณและได้ผสมผสานศิลปะไทยแบบดั้งเดิมลงในผลงานศิลปะชิ้นใหม่ๆนี่เป็น
หนึ่งในเหตุผลว่าทำไมใครหลายๆ คนรวมถึงดิฉันชื่นชอบงานอนุรักษ์เหล่านี้
ตอนที่ดิฉันเป็นเด็กดิฉันชอบศิลปะตั้งแต่ตอนที่คุณตาพาไปวัดพระสิงห์ที่ท่านเป็น
ครูใหญ่อยู่ที่โรงเรียนระดับมัธยมศึกษาที่นั่น ดิฉันยังได้เรียนเรื่องการทำภาพพิมพ์
และพบว่าขั้นตอนมีความซับซ้อนและใช้เวลาทำนานมากถ้าเปรียบเทียบกับการ
เขียนภาพ
เดือนที่ผ่านมาดิฉันสัมภาษณ์ อ.ศรีใจ กันทะวังที่เป็นศิลปินและอาจารย์สอนศิลปะ
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนาจังหวัดเชียงใหม่ อ.ศรีใจเชิญดิฉันไปที่
สตูดิโอแห่งหนึ่งในอำเภอแม่แตง ที่จริงแล้วที่นั่นก็เป็นร้านอาหารชื่อว่าแป้นเกล็ด
"Pankled"
ดอกไม้ ใบไม้ และกิ่งไม้ยังคงเป็นความลึกลับสำหรับดิฉันที่ว่าสิ่งเหล่านั้นเป็น
ตัวแทนของการพิจารณาใคร่ครวญและความระมัดระวังในจังหวะแห่งธรรมชาติ
หลังจากทานอาหารกลางวันที่ร้านที่จัดเป็นแกลเลอรี่ ภาพต้นไม้ใหญ่แผ่กิ่งก้าน
สาขาออกไปและดอกไม้สีทองห้ากลีบที่เบ่งบานพร้อมกันนั้นทำให้ดิฉันรู้สึกสนใจ
นอกเหนือจากนี้ดิฉันยังพบเห็นภาพดอกไม้ในจินตนาการในงานของ
อ.ศรีใจ กันทะวังอีกหลายชิ้นในร้านอาหารแห่งนั้น
นี่คงจะเป็นการบันทึกของกาลเวลา ลายประทับ ที่เป็นสัญลักษณ์ ของเขาที่แสดง
ภาพการหมุนเวียนของฤดูกาลเมื่อดอกไม้บาน และเหี่ยวเฉา ร่วงหล่นลงบนพื้น
กล่าวได้ว่า งานของเขาดูแล้วรู้สึกสบายใจมาก
20 ปีผ่านไป งานแม่พิมพ์แกะไม้และงานภาพพิมพ์กลายเป็นรูปแบบที่มีความ
เฉพาะตัว อาจจะกล่าวได้ว่าไม่มีศิลปินล้านนาคนไหนที่ยังอดทน พยายามทำงาน
แบบเดียวกับ อ.ศรีใจ กันทะวัง ในงานนิทรรศการอีกหลายครั้ง อ.ศรีใจบอกว่า
งานของผมทั้งหมดมาจากธรรมชาติรอบๆตัว
งานภาพพิมพ์ของเขาเผยให้เห็นต้นไม้ที่มีกิ่งก้านสาขาขนาดใหญ่และกลีบดอกไม้
ที่เบ่งบานอยู่ทุกหนทุกแห่งในจังหวัดเชียงใหม่และจังหวัดเชียงราย เราเรียกต้นไม้
นี้ว่า"ต้นพญาเสือโคร่ง" ต้นไม้นี้มีความสวยงามมากในช่วงฤดูหนาว ใบไม้เก่าร่วง
หล่นไปเหลือแต่ดอกไม้บาน ดอกไม้ของอ.ศรีใจมาจากจินตนาการและเราจะเห็น
กลีบดอก 3 – 6 กลีบในลักษณะที่ต่างกัน ในหนังสือแนะนำงานแสดงภาพของเขา
เขาได้กล่าวว่ารูปแบบของดอกได้มาจากตู้พระธรรมที่อยู่ในวัดวาอาราม ลวดลาย
ดั้งเดิมนั้นจะถูกลงรักและปิดทองไว้
ในวันที่ดิฉันไปพบกับอ.ศรีใจ เขาพึ่งเสร็จงานนิทรรศการครั้งที่ร่วมกับกลุ่มเจ็ดยอด
ครั้งที่ 10 ที่หอศิลป์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ที่นั่นมีงานนิทรรศการของชารากุที่เป็น
ศิลปินชาวญี่ปุ่น อ.ศรีใจยังสอนศิลปะภาคบรรยายและภาคปฎิบัติเรื่องการพิมพ์แกะ
ไม้และภาพพิมพ์ที่มหาวิทยาลัยราชภัฏ
จานีน: ดิฉันรู้สึกดีใจมากที่ได้พบกับคุณในวันนี้ ดิฉันติดตามงานนิทรรศการของ
คุณมานานแล้ว
ศรีใจ: มากกว่ายี่สิบปีแล้วที่ผมทำงานกับพิมพ์แกะไม้และภาพพิมพ์งานของผมก็
เปลี่ยนไปมาก งานศิลปะประเภทนี้ไม่ค่อยเป็นที่รู้จักในประเทศไทยเพราะว่า
ขั้นตอนมีความซับซ้อนมากกว่าการเขียนภาพ แต่ความชอบในการทำภาพพิมพ์
ของผมเริ่มมาจากลายทอผ้าโบราณ และผมอยากจะรักษาจินตนาการของ
บรรพบุรุษซึ่งสามารถจะบอกถึงการคิดและการสร้างสรรค์ในเรื่องเสื้อผ้า จากนั้นผม
ศึกษาลวดลายจากวัตถุหลายสิ่งในพระพุทธศาสนา สิ่งนี้แสดงถึงวิถีธรรมชาติ
ความเชื่อของคนและการเดินทางแสวงบุญไปยังมหาเจดีย์บนภูเขาสูง ผมใช้ช้าง
เป็นสัญลักษณ์ของการเดินทางขึ้นเขา ดอกไม้ร่วงหล่นลงมาเป็นการแสดงความ
ยินดีในการทำความดี ต้นไม้และดอกไม้เป็นสัญลักษณ์แทนความแข็งแกร่งและ
ความงดงาม มีปลาในน้ำแสดงความอุดมสมบูรณ์ของธรรมชาติ เต่าแสดงถึงชีวิตที่
ยืนยาว ในช่วงเดียวกันนั้นผมใช้นกยูงตัวใหญ่เป็นสัญลักษณ์ของผู้สังเกตการณ์ใน
ปัจจุบันจากความสวยงามของสีสัน รูปร่างลักษณะและดวงตาที่สื่อความหมายใน
การเฝ้ามอง ระแวดระวัง
จานีน: คุณจะสามารถเล่าให้ดิฉันฟัง ดิฉันเกี่ยวกับเทคนิคใหม่ๆ ในงานศิลปะ
ล้านนา คุณบอกว่าเป็นภาพพิมพ์สีแบบพิมพ์ครั้งเดียวเท่านั้น
ศรีใจ: งานภาพพิมพ์เป็นหนึ่งในงานทัศนศิลป์ที่พบได้ไม่บ่อยในประเทศไทยแต่มี
บทบาทสำคัญในหลายๆ ประเทศเช่นญี่ปุ่น ยุโรปและอเมริกา ปัญหาคือว่าเทคนิค
มีค่าใช้จ่ายสูงเนื่องจากอุปกรณ์ ขั้นตอนการทำซ้ำไปมาแต่มีเพียงภาพเดียวเท่านั้น
ที่สมบูรณ์ จากที่ทำมาจากแม่พิมพ์แกะไม้
ผมพยายามสอนนักศึกษาเรื่องการแกะไม้แบบแม่พิมพ์นูนซึ่งเป็นแบบเดียวกันกับ
แม่พิมพ์แกะจากยาง การทำภาพพิมพ์จากแม่พิมพ์ไม้นั้นมีความทนทานกว่า
แม่พิมพ์ที่ทำจากยาง เราสามารถเลือกประเภทของไม้ได้ ในประเทศไทยไม้ที่
เอาไว้ทำภาพพิมพ์มาจากกระดานไฟเบอร์และไม้อัด เพราะขนาดใหญ่พอมีความ
แน่นมากและมีราคาถูก ถ้าเราตัดภาพออกมาก็จะมีความคมชัดพอสำหรับการพิมพ์
เราใช้หมึกพิมพ์ออฟเซตจากสีน้ำมันซึ่งมีความแวววาว มาก ในประเทศญี่ปุ่นจะใช้
สีน้ำ อุปกรณ์ที่จำเป็นอีกอย่างหนึ่งคือลูกกลิ้งและไม้สำหรับถูกระดาษ เราสามารถ
ถูด้านหลังกระดาษด้วยแท่งไม้ที่ทำขึ้นมาเองได้ซึ่งมีขนาดพอดีกับฝ่ามือของเรา
น้ำมันสำหรับลบสีจะต้องเลือกอย่างระมัดระวังตามความปลอดภัยและเราสามารถ
หามาใช้ได้ ในอนาคตอันใกล้ผมจะสถานที่แห่งนี้เป็นห้องสอนและสตูดิโอ คนที่มา
สามารถมาดูผมทำงานและเข้าชมแกลเลอรี่ภาพได้ นี่เป็นโครงการที่จะพร้อมที่จะ
เป็นที่แสดงขั้นตอนการทำงาน ในอีกไม่นานนี้ครับ.
จานีน: วันนี้ดิฉันเห็นตัวอย่างซึ่งจะเป็นความเคลื่อนไหวที่เปลี่ยนแปลงงานของคุณ
และแนวคิดต่างๆ ที่คุณนำเสนอให้กับผู้เข้าชม นี่เป็นโอกาสอันดีที่จะทำให้ผู้สนใจ
เรียนรู้ในการ ทำภาพพิมพ์เพื่อสร้างความเข้าใจในขั้นตอนการทำงาน ในความคิด
ของดิฉัน งานของคุณไม่ได้บอกเราเกี่ยวกับศิลปะโบราณเท่านั้น แต่งานของคุณ
ยังมีความเป็นระบบอีกด้วย นี่เป็นความก้าวหน้าที่งดงามและไม่หยุดอยู่กับที่.
|
