Scene4 Magazine — International Magazine of Arts and Media

หุ่นละครเล็ก

ละครหุ่นของไทย

จานีน ยโสวันต์

Scene4 Magazine-inSight

december 2006

eclipse4cr
คลิกเพื่ออ่านบทความนี้ เป็นภาษาไทย

คุณได้ย่างก้าวเข้าสู่ นาฏยศาลาเพื่อไปชมละครหุ่นของไทยที่เรียกว่า
"หุ่นละครเล็ก" ของโจ หลุยส์เธียเตอร์ที่ลุมพินี ไนท์บาซาร์ การแสดงครั้งนี้ได้รับ
รางวัลพิเศษ The best cultural performance in the festival of the puppet
Arts ประจำปี 2549 และเฉลิมฉลองครบรอบพัชราภิเษกของพระบาทสมเด็จพระ
เจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช

ร้านอาหารรูปแบบไทยที่มีรูปภาพตำนานโบราณของราหูอมพระจันทร์ รับประทาน
อาหารเย็นอันแสนอร่อยกับครอบครัวและเพื่อนๆ หลังจากนั้นก่อนที่การแสดงจะเริ่ม
ขึ้น คุณสามารถถ่ายภาพร่วมกับทีมงานหุ่นละครเล็กและหุ่นที่ใช้แสดงที่มีลักษณะ
เหมือนมีชีวิตและมีการใช้ศิลปะหลายแขนงมาผสมผสานกัน

ละครหุ่นไทยเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมและประเพณีของไทยมาหลายศตวรรษ
แล้ว การแสดงละครหุ่นในตอนเริ่มแรกเรียกว่า "หุ่นหลวง" เกิดในช่วงสมัยอยุธยา
มีการแสดงสำหรับพระมหากษัตริย์และเชื้อพระวงศ์ภายในพระราชวังเท่านั้น ต่อมา
ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ได้มี "หุ่นเล็ก" แสดง
อุปรากรจีนและเรื่องรามเกียรติ์ และมี "หุ่นกระบอก" แสดงให้ประชาชนทั่วไปได้รับ
ชมอย่างกว้างขวางทั่วประเทศ

หุ่นละครเล็กจากอาจารย์สาคร ยังเขียวสด ("โจ หลุยส์") กลับมาแสดงบนเวทีอีก
ครั้งในปี พ.ศ. 2528 ลักษณะเฉพาะของหุ่นเหล่านี้คือการเคลื่อนไหวเหมือนมนุษย์
และมีการพูดอีกด้วย

Hun_Lakorn_Lek_cr

หุ่นละครเล็กมีการดำเนินประเพณีโดยการสืบทอดความรู้ไปยังคนรุ่นต่อไป มีการ
เปิดโรงละครหุ่นละครเล็กสำหรับเด็ก เตรียมพร้อมการแสดงให้กับพวกเขาและมี
ความรัก ความซาบซึ้งกับศิลปะโบราณแขนงนี้ โรงละครโจ หลุยส์และหุ่นละคร
คณะสาครนาฏศิลป์เป็นครอบครัวที่มีมากกว่า 10 คน พวกเขาได้พัฒนาการแสดง
มาเป็นเวลาหลายปีโดยไม่ได้จำกัดอยู่ในเวทีธรรมดาและฉากหลังเท่านั้น สามารถ
แสดงในพื้นที่ขนาดใดก็ได้ รวมไปถึงประเด็นสังคมปัจจุบัน เช่นเดียวกับการใช้
ภาษาที่ทันสมัยและภาษาเฉพาะกลุ่ม แต่ไม่ทำลายรูปแบบดั้งเดิม การพัฒนาและ
ความเปลี่ยนแปลงนี้ทำให้ผู้ชมสนุกสนานและรู้สึกเป็นส่วนหนึ่งของการแสดง และ
พวกเขายังช่วยอนุรักษ์และทำให้แน่ใจว่าศิลปะชนิดนี้จะไม่สูญหาย

Joelouis1cr

คืนนี้เป็นคืนที่พิเศษสำหรับคุณ เรื่องตำนานพระราหู เป็นเรื่องที่คัดเลือกมาจากมหา
กาพย์รามเกียรติ์ เมื่อคุณก้าวเข้ามาในโรงละครก็จะพบว่าคุณเป็นบุคคลสำคัญของ
โจ หลุยส์ ในช่วงการแสดงกว่า 50 นาที คุณจะได้เห็นฉากแรกที่เล่าเรื่องโดยหุ่น
ฤาษี และหลังจากนั้นหุ่นตัวตลกจะนำคุณเข้าสู่เรื่องราว นักแสดงชายสามคนบังคับ
หุ่นตัวพระ นักแสดงหญิงสองคนบังคับหุ่นตัวนาง และคนเดียวควบคุมหุ่นคนรับใช้
เพลงวงปี่พาทย์ของไทยใช้แนะนำเรื่องนักแสดงชายสวมโจงกระเบนแทนการสวม
กางเกงและไม่สวมเสื้อ

eclipse3cr

เนื้อเรื่องย่อของตำนานพระราหูอมจันทร์

ปางเมื่อเหล่าเทวดาต้องคำสาปของฤาษีทุรวาสให้กำลังฤทธาเสื่อมถอย เป็นเหตุให้
เหล่าอสูรขึ้นมาอาละวาดสร้างความเดือดร้อนไปทั่ว เหล่าเทวาขึ้นเฝ้าทูลฟ้องพระ
นารายณ์ พระองค์จึงได้วางอุบายทำพิธีกวนน้ำอมฤต และให้เทวดาไปเจรจายุติศึก
ชั่วคราวกับเหล่าอสูร โดยชักชวนกันมาร่วมทำพิธี อสุรินทร์ราหู ครั้นได้ทราบข่าวจึง
เดินทางติดตามเฝ้าดูการกวนน้ำอมฤตอยู่ห่าง ๆ ด้วยหมายมุ่งจะดื่มน้ำอมฤตเพื่อ
ความเป็นอมตะ เหล่าเทวาและอสูรเริ่มพิธีการโดยนำมันทรคีรีมาตั้งแทนไม้กวน ณ
เกษียรสมุทร แล้วนำพญาวาสุกรี มาทบรอบเขาต่างเชือก ให้อสูรถือทางหัวและ
ฝ่ายเทวดาถือทางหาง พร้อมใจกันยื้อยุดฉุดพญาวาสุกรี ให้หมุนมันทรคีรีกวนน้ำ
จนป่วนปั่นทั้งเกษียรสมุทร ครั้นพญาวาสุกรีถูกดึงจึงพ่นไฟอันมีพิษถูกเหล่าอสูร จน
ต่างท้อถอยเกือบจะล้มเลิกพิธีเสียกลางครัน พระอิศวร จึงทรงเสด็จมากลืนกินพิษ
นั้นไว้ พระศอจึงไหม้กลายเป็นสีดำ ครั้นพิธีดำเนินต่อไปจนพื้นโลกจวนเจียนจะ
แตกทะลุไป พระนารายณ์จึงอวตารลงมาเป็นเต่ารองเขานั้นไว้มิให้ดันทะลุพื้นโลก
จากนั้นจึงบังเกิด สิ่งวิเศษผุดขึ้นตามลำดับเป็น ๑.โคสุรภี ๒.สุราฤทธิ์แรงชื่อวารุณี
 ๓.ต้นปาริชาติ ๔.นางอัปสร ๕.พระจันทร์ ๖.พิษซึ่งเหล่างูและนาครับไว้ ๗.พระ
ลักษมี ๘.เทวะแพทย์ธันวันตรีชูผะอบใส่น้ำอมฤต เมื่อน้ำอมฤตปรากฏพระนารายณ์
จึงได้รีบแปลงเป็นสาวงามไปลวงล่อเหล่าอสูรให้หลงใหล จนลืม เรื่องน้ำอมฤต
เหล่าเทวดาสบโอกาสจึงพากันดื่มน้ำอมฤตจนทั่วถ้วน เหล่าอสูรเมื่อรู้ว่าหลงกล จึง
เข้ารบกับเหล่าเทวา แต่ต้องพ่ายแพ้กลับไปคงเหลือแต่ราหูที่เฝ้าแอบดูเหตุการณ์
ตั้งแต่ต้น จึงเข้าไปลักลอบดื่มน้ำอมฤต พระจันทร์เห็นเข้าก็ทูลฟ้องพระนารายณ์
พระนารายณ์จึงใช้จักรขว้างไปถูกราหูขาดครึ่งตัว ราหูจึงอาฆาตพระจันทร์ไว้ เมื่อ
วิถีโคจรให้ต้องพบกันปีละครั้งราหูซึ่งมีร่างกายเหลือเพียงครึ่งจึงอม พระจันทร์ไว้
ต่อเมื่อเวลาเคลื่อนคล้อย จึงคายจันทราออกและโคจรตามวิถีต่อไป

เมื่อการแสดงจบและม่านปิดลง หนุมาน(หุ่นรูปลิง) เล่นกับผู้ชมรอบข้าง เขาแสดง
เรื่องเล็กๆที่มีชื่อว่า หนุมานจับนาง ทำให้ทุกผู้คนหัวเราะโดยเฉพาะเด็กๆ หลังนั้น
หลายคนก็จะถ่ายรูปคู่กับหุ่นก่อนที่จะจากลากันไป ความงามของละครหุ่นอยู่ใน
ความงามของคน ไม่เพียงในประเทศไทยเท่านั้น แต่มีอยู่ทุกแห่ง

สำหรับข้อมูลเพิ่มเติม กรุณาเยี่ยมชม
www.joelouis-theater.com/thai/index.htm

Post Your Comments
About This Article

©2006 Janine Yasovant
©2006 Publication Scene4 Magazine

Scene4 Magazine — Janine Yasovant

จานีน ยโสวันต์ เป็นนักเขียน
เธออาศัยอยู่ในเชียงใหม่ประเทศไทย

For more of her commentary and articles, check the
Archives

 

 

What's This?

 

Scene4 Magazine-International Magazine of Arts and Media

december 2006

Cover | Contents | inFocus | inView | reView | inSight | Plays | Blogs | Links Advertising | Special Issues | Subscribe | Privacy | About | Terms | Contact | Archives
Search This Issue Email This Page

RSS FEEDS
Click here to view Scene4 RSS feed  Click here to view Scene4 RSS in html

Scene4 (ISSN 1932-3603), published monthly by Scene4 Magazine - International Magazine of Arts and Media - 6920 Roosevelt Way NE, Seattle, WA 98115. Copyright © 2000-2006 AVIAR-DKA Ltd - Aviar Media LLC. All rights reserved (including author and individual copyrights as indicated). All copyrights, trademarks and servicemarks are protected by the laws of the United States and International laws. No part of this issue may be reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopying and recording for public or private use, or by any information storage or retrieval system, without the prior written permission of the publisher.